کارشناسان چند دلیل را برای عدم برقراری عدالت آموزشی در مدل قبلی کنکور اعلام کردند که سه دلیل عمده آن در زیر بررسی شده است.
– عدم توازن در آموزش و پرورش
با بررسی آمار رتبههای برتر کنکور در چند سال گذشته به این نتیجه میرسیم که تعداد بیشتر رتبههای برتر در مدارس غیرانتفاعی تحصیل کرده و از امکانات آموزشی خوبی برای درس خواندن و تست زنی برخوردار بودند در حالیکه در دهههای گذشته ، رتبههای برتر کنکور از شهرهای دورافتاده بودند که با کمترین امکانات به موفقیت در کنکور درست یافتند.
– شرکت یا عدم شرکت در کلاسهای کنکور
در مدل قبلی کنکور، با توجه به اینکه آزمون به صورت چهارگزینهای برگزار میشد، حضور در کلاسهای کنکور برای یادگیری و تمرین مهارتهای تست زنی مورد اهمیت بود اما در مدل جدید این مسأله وجود ندارد و داوطلبان فقط باید محتوای دروس را خوب یاد بگیرند و تعمیق یادگیری و شیوههای عادلانه علمی در اولویت قرار دارد.
– عدم دسترسی عموم داوطلبان به کتابهای کمک درسی
در مدل قبلی کنکور، برخی داوطلبان مبالغ هنگفتی را برای تهیه کتابها و ویدیوهای آموزشی مختلف هزینه میکردند در حالیکه فرد ساکن در مناطق دورافتاده و محروم توان صرف چنین مبالغی را نداشته و از رقابت جا میماند.
* مروری بر آمار رتبههای برتر کنکور
برای تحلیل کوتاهی از آمار رتبههای برتر کنکور کافی است نگاهی به ۴۰ نفر برتر کنکور در گروههای آزمایشی مختلف در سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰ بیندازیم.
سال | تعداد رتبههای برتر تهران | تعداد رتبههای برتر شهرستان |
کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ | ۱۱ نفر | ۲۹ نفر |
کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ | ۱۴ نفر | ۲۶ نفر |
در کنکور سال ۱۴۰۰ از میان ۴۰ نفر برتر آزمون سراسری، ۱۴ داوطلب از تهران و ۲۶ نفر از مجموع بقیه شهرستانهای کشور بودند و در کنکور سال ۱۳۹۹ این آمار به این صورت است که ۱۱ داوطلب از تهران و ۲۹ نفر از بقیه شهرستانها بودند.